Om maar meteen met de deur in huis te vallen:
Het gaat vanavond niet om wat er wél in de begroting staat.
Het gaat vanavond om wat er niet in de begroting staat.
Daarom neemt VVD Schagen de programmabegroting 2023 en de meerjarenraming 2024-2026 ter kennisgeving aan en nemen wij daarvoor geen enkele verantwoordelijkheid.
De VVD Schagen staat erom bekend dat we een degelijke financiële huishouding nastreven. Ondanks dat wij geen deel uitmaken van de coalitie, zijn we constructief in ons handelen door vragen te stellen en opmerkingen te plaatsen. Daarmee proberen we helderheid te krijgen voordat er beslissingen worden genomen. Maar helaas, antwoorden bleven uit, waren incompleet of nietszeggend en onze inbreng is niet opgepakt. Hetgeen jammer is, want door te luisteren naar elkaar én daar wat mee te doen, kom je verder. Nu moeten we tot onze spijt concluderen dat we niet kunnen vertrouwen op de begroting.
De begroting is incompleet. Daarnaast, wat minstens zo erg is: deskundigen beschouwen de begroting als een chaos, de wethouder kan geen antwoord geven op vragen die gesteld zijn en daar bovenop is het de verwachting dat de accountant geen goedkeurende accountantsverklaring zal afgeven voor het huidige boekjaar 2022. De coalitie wil ‘doorbouwen op een gezond fundament’, maar inwoners maken zich zorgen of we niet verzanden in een artikel 12 procedure waarbij de provincie het financiële roer van ons overneemt. Met alle gevolgen van dien.
Ondanks dat, zien we dat de coalitie mooi weer blijft spelen naar de kiezer. Zo gaf onze wethouder op 15 oktober jongstleden in het Noordhollands Dagblad aan dat hij de begroting ‘zonder tekort en met een plus van 3,8 miljoen euro om tegenvallers op te vangen’ ging presenteren. En nu ligt het voor ons. Maar weet u, als iets te mooi klinkt om waar te zijn, dan is dat ook te mooi om waar te zijn. We geven even vijf voor de hand liggende voorbeelden:
• Posten zijn niet meegenomen
Voor een goed totaalbeeld is het belangrijk dat alle posten zijn meegenomen in de begroting. Echter, omdat vragen niet goed zijn beantwoord en bijvoorbeeld de septembercirculaire ontbreekt kan de optelsom niet worden gemaakt. Wat is nu de echte begrotingsstand? Veel mooie cijfers, maar geen juiste stand van zaken.
• Risicoprojecten ontbreken
In de risicoparagraaf ontbreekt een opsomming van potentiële financiële risicoprojecten of onderwerpen met daaraan gekoppeld een bedrag van de verwachte uitgavenpost. Denk bijvoorbeeld aan de kapitaalprojecten waaronder het riool en de ICT. Dit inzicht heeft de raad nodig om zijn taak uit te kunnen voeren.
• Reserves ontbreken
Wat ook ontbreekt zijn reserves voor onze gemeenschappelijke regelingen. We zijn als gemeente deelverantwoordelijk voor de resultaten van deze regelingen. Wanneer de resultaten tegenvallen dan zullen we een bijdrage moeten leveren. Nu donkere wolken zich boven de GGD samenpakken en er mogelijk 3,5 miljoen opgehoest moet worden door de deelnemende gemeenten, zou een reservepost verlichting kunnen brengen. Maar die staat er niet in.
• Indicatoren nietszeggend
De gebruikte indicatoren zijn nietszeggend. Daar heeft VVD Schagen op verschillende manieren al vaker op gewezen.
• 16,9 miljoen tekort voor groot onderhoud en vervanging kapitaalgoederen in openbare ruimte
En als vijfde punt, waaruit blijkt dat de begroting te mooi is om waar te zijn…: de inkt van de krant waarin onze wethouder zijn uitlating deed over de sluitende begroting was nog niet droog of zijn uitspraken werden negen dagen later, dat is twee weken geleden, alweer ingehaald tijdens de informatieavond van 24 oktober. Toen bleek namelijk dat een aantal grote kostenposten niet in de begroting isd opgenomen. Het gaat nu in totaal om een bedrag van 16,9 miljoen euro, een bedrag voor groot onderhoud en vervanging van kapitaalgoederen in de openbare ruimte. Kosten die er al een tijd aan zaten te komen, voor bijvoorbeeld de Schagerweg in Schagerbrug, de hoofdassen in Tuitjenhorn, terugkerend onderhoud aan riolering en nog een aantal zaken. Dat waren toch geen verrassingen? En daarom kun je jezelf afvragen of deze projecten expres buiten de begroting zijn gehouden, met als doel om de begroting sluitend te maken en daarmee geen getrouw beeld van de werkelijkheid te geven.
De begroting is dus te mooi om waar te zijn. En nu ook is erkend dat er 16,9 miljoen niet in de begroting is opgenomen, geeft de coalitie aan dat ‘de inhoudelijke ambities uit het coalitieakkoord opnieuw in evenwicht gebracht moeten worden met de financiële mogelijkheden’. VVD Schagen vertaalt dat als: uw verkiezingsbelofte was niet realistisch en ook niet haalbaar.
Woningbouw
Dat zaken onrealistisch zijn geldt ook voor de woningbouw. Notabene nog in het tweede kwartaal van dit jaar schrijft u in het coalitieakkoord “We nemen onze verantwoordelijkheid bij het oplossen van de woningnood in onze gemeente door flink extra te bouwen en groeien in ons woningbouwprogramma van 300 naar 500 nieuwe wooneenheden per jaar.” Echter, op 12 september van dit jaar (een krappe zes maanden later) liet u alweer weten deze aantallen bij lange na niet te halen. Uw verkiezingsbeloften gingen de prullenbak in en wij waarschuwen u nu alvast dat ook uw bijgestelde prognose na de recente uitspraak van de Raad van State (ten aanzien van stikstof bouwvrijstelling) extra lastig realiseerbaar wordt.
Onze aanbevelingen
Op basis van hetgeen voor ons ligt willen we enkele aanbevelingen doen:
1. VVD Schagen adviseert u om alle posten te benoemen in de begroting, om reserves en risico-profielen beter uit te werken en indicatoren te optimaliseren.
2. VVD Schagen adviseert u om goede duiding te geven aan onderwerpen die nu in de maatschappij leven en waar hoge prioriteit aan gegeven moet worden, zoals bijvoorbeeld woningbouw, energie, duurzaamheid, etc. Daartoe behoort ook het onderzoek naar de effecten van de recente uitspraak van de Raad van State.
3. VVD Schagen adviseert u om kritisch te zijn op de uitgaven, zodat belastingen tot het minimum beperkt kunnen worden. U noemt een verhoging van de OZB met 9% een marginale toename ten opzichte van het landelijke inflatiepercentage. VVD Schagen heeft altijd gepleit voor besparen aan de uitgavenkant voordat de belastingen worden verhoogd. Wij zijn dan ook niet akkoord gegaan met belastingverhogingen.
4. VVD Schagen adviseert u om vooruit te kijken naar de jeugdzorg. Het aantal jeugdigen dat zich aanmeldt voor jeugdzorg en de duur van de zorg nemen toe. En daarmee de kosten. Uit de begroting blijkt dat de coalitie erop vertrouwt dat het Rijk de kosten toereikend compenseert. VVD Schagen waarschuwt dat dit nog onzeker is en dat de dekking van deze kosten bij het uitblijven van compensatie binnen het sociale domein gezocht moeten worden. Houd daar rekening mee.
5. VVD Schagen adviseert u om bij de uitvoering van de WMO de wet na te leven. Uw wens, om het gebruik van de WMO inkomensafhankelijk te maken, wordt niet toegestaan door de landelijke wetgeving. Meerdere oppositiepartijen wijzen u daar telkens op. Het doorzetten van uw plannen zet ambtenaren aan tot het plegen van illegale handelingen. U mag en kunt hen dat niet opleggen.
6. Blijf opkomen voor onze boeren. Het is treurig om vast te stellen dat deze sector na alle commotie van het afgelopen jaar nauwelijks voorkomt in de begroting. VVD Schagen neemt het via de provincie voor hen op en zou het op prijs stellen als de gemeente Schagen dat ondersteunt.
7. Blijf ook opkomen voor de mensen in Warmenhuizen, waar kopers van het project Landsheer kampen met het probleem dat zij geen hypotheekgarantie kunnen krijgen.
8. Houd rekening met de mening van onze inwoners over de komst van asielzoekers. Onze gemeente heeft de afgelopen jaren veel gedaan voor deze groep en er gaan geluiden op dat er nu meer verdeling mag plaatsvinden tussen de verschillende gemeenten in onze regio.
9. VVD Schagen vraagt ook aandacht voor de communicatie richting burgers, bedrijven en instellingen. Hier valt nog veel te winnen. Het tijdig beantwoorden van vragen, even terugbellen, mensen informeren… inwoners ervaren dat het tekort gebeurt terwijl het zo wordt gewaardeerd.
Verantwoordelijkheid
Tot slot: in uw begroting geeft u aan ‘daar waar mogelijk pakken wij onze verantwoording’. VVD Schagen vindt dat uw kiezers dan ook mogen rekenen op een juiste financiële weergave, niet op een incompleet en niet-realistisch droombeeld, zoals dat nu voor ons ligt. Pak uw verantwoordelijkheid op. Daarbij mag u rekenen op de ondersteuning van VVD Schagen, wij zullen u blijven voeden met vragen en opmerkingen, om samen tot een goed resultaat te komen.